O presidente da Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña (CRMH), Carlos Babío, advertiu onte en Celanova de que a batalla polo Pazo de Meirás aínda demanda compromiso e mobilización social, tanto no ámbito xudicial como no do relato histórico.
Babío lembrou que Meirás é do Estado só de forma provisional, á espera da sentenza do Tribunal Supremo. Este deberá determinar a propiedade definitiva e decidir se a familia Franco ten dereito ou non a unha indemnización.
Babío critica o control estatal sobre Meirás e reclama memoria real
“Meirás, morto Franco, seguiu sendo un espazo de impunidade franquista até hai pouco; e o Estado só moveu ficha pola mobilización social e pola investigación impulsadas desde o movemento memorialista”, asegurou durante a apertura das Xornadas de Memoria Antifascista sobre a Transición Española.
O investigador insistiu en que foi a presión cidadá quen logrou que o Estado asumise Meirás como lugar de memoria. Advertiu contra “o relato falso que se pretende impor desde o Estado”. Babío, autor do ensaio Meirás, un pazo, un caudillo, un espolio, lembrou que o seu traballo foi clave no proceso que obrigou os Franco a entregar as chaves a finais de 2020.
Porén, criticou que a memoria non entrou en Meirás desde aquela. Acusa a Secretaría de Estado de Memoria Democrática de controlar os usos do espazo e de excluír á CRMH, malia ser quen liderou dúas décadas de mobilización. O último desacordo chegou a comezos de setembro, cando o Goberno deu por caducado o expediente da CRMH para declarar Meirás lugar de memoria. Acto seguido, anunciou a tramitación de oficio deste recoñecemento.
Rubén Centeno, investigador da CRMH
Na xornada participou tamén Ruben Centeno, investigador da CRMH. Centeno expuxo o seu traballo sobre os presos e presas do cárcere da Coruña desde o golpe de Estado ata a Transición. Destacou represións sociais pouco coñecidas, como a exercida contra persoas homosexuais ou pobres, e explicou que máis de 10.000 persoas pasaron por aquel centro penitenciario. “Imos expediente a expediente, e estamos a documentar represións que, a partir dos anos sesenta, teñen unha forte compoñente política ligada á oposición antifranquista”, apuntou.
Centeno alertou ademais do estado de deterioro do edificio, preto da ruína. Lembrou que a CRMH solicitou tamén para el a declaración de lugar de memoria, co obxectivo de evitalo caer no esquecemento.
Ambos investigadores coincidiron en que “negar ás vítimas a recuperación e a participación no futuro destes espazos supón unha nova revitimización, un silencio sobre o silencio”. A CRMH traballa agora na busca das familias das 250 vítimas soterradas en Santo Amaro e das vítimas do cárcere coruñés, co fin de impulsar accións legais a través da Fiscalía de Memoria Democrática ou da Querela Arxentina por crimes de lesa humanidade.